İngiltere’de iki yıldan uzun müddet Covid-19 hadiselerini izleyen yeni bir araştırmaya nazaran en az iki doz Covid-19 aşısı olduktan sonra hastalığa yakalanan şahıslar ortasında en yaygın beş semptom; burun akıntısı, baş ağrısı, hapşırma, boğaz ağrısı ve daima öksürük. Aşı olmamış bireylerde ise en sık rastlanan semptomlar sırsıyla baş ağrısı, boğaz ağrısı, burun akıntısı, ateş ve inatçı öksürük.
Teknoloji şirketi Zoe tarafından yapılan çalışmanın bilgileri Londra’da King’s College’dan araştırmacılarla birlikte tahlil edildi.
İngiltere Ulusal Sıhhat Hizmeti’nin (NHS) dayanağını alan araştırma kapsamında Covid-19 testi müspet çıkan 4,7 milyondan fazla kullanıcı semptomlarını dijital bir platform üzerinden bir günlüğe kaydetti.
Bu bilgileri tahlil eden uzmanlar pandemi boyunca en yaygın semptomların nasıl değiştiğine dair bir tıp sıralama oluşturdu.
Mart 2022’ye kadar İngiliz hükümetinden fon alan çalışma, Covid-19’un koku yahut tat alma duyusu kaybı üzere sürpriz tesirlerinden kimilerinin süratli bir halde tanımlanmasını sağladı.
Küçük fakat bariz bir değişim
En az iki doz aşı yaptırmış bireyler ortasında Covid-19’un en yaygın belirtileri şu biçimde sıralanıyor:
• Burun akıntısı
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• İnatçı öksürük
Aşı olmayanlarda görülen semptomlar şu halde sıralanıyor:
• Baş ağrısı
• Boğaz ağrısı
• Burun akıntısı
• Ateş
• İnatçı öksürük
İki küme ortasındaki temel fark, aşı olmamış şahıslarda ateşin görülmesiydi. Bu, daha önemli bir sorunun habercisiydi.
Ayrıca en az iki doz Covid-19 aşısı olanlara kıyasla daha fazla baş ağrısı ve boğaz ağrısı kaydedildi.
Deneyi yürüten araştırmacılar, bu farklılığın aşı olanlarda daha hafif semptom görülmesiyle açıklanabileceğini söylüyor ve ekliyorlar:
“Ayrıca genç bireylerin daha fazla sayıda hadise bildirmesi dikkate kıymet lakin semptomları daha az besbelli ve daha hafif seyrediyor. “
Araştırmacılar , semptomların sıralamasının sadece çalışmada paylaşılan bilgilere dayandığı konusunda uyarıyor. Sıralama koronavirüsün alt varyantlarının tesirini dikkate almıyor.
Ayrıca Covid-19 semptomlarının şahsa nazaran değişebileceğini de hatırlamakta yarar var. NHS’e nazaran hastalığın semptomlarının tam listesi şöyle:
- Yüksek ateş yahut titreme
- Yeni başlayan daima öksürük: Bir saatten uzun süren öksürük nöbeti yahut 24 saat içinde 3 yahut daha fazla öksürük nöbeti yaşanması
- Koku yahut tat alma duyusunda kayıp yahut değişiklik
- Nefes darlığı
- Yorgunluk yahut bitkinlik hissi
- Vücut ağrısı
- Baş ağrısı
- Boğaz ağrısı
- Burunda tıkanıklık yahut burun akıntısı
- İştah kaybı
- İshal
- Mide bulantısı
Covid-19 semptomları gösterenler ne yapmalı?
Yetkililere nazaran, koronavirüs semptomlarından en az birini gösteriyorsanız, birinci adım olarak konutta kalmalı ve diğerleriyle etkileşimi kısıtlamalısınız.
Bu adım yaşlılar yahut bağışıklık sistemi zayıflamış hastalar üzere Covid-19 komplikasyonlarına karşı savunmasız olan şahıslarla temas halindeyseniz daha da ehemmiyet kazanıyor.
Bir öbür kıymetli adım da test yapmak.
En tesirli teşhis sistemi olarak görülen PCR testlerinin yanında eczanelerde yahut farklı satış noktalarında süratli antijen testleri bulmak mümkün.
Sonuç olumluysa, beş ila yedi gün boyunca karantinada kalmak değerli.
Rahatsızlık bu müddetten sonra geçerse, rutininize dönebilirsiniz. Fakat şayet kötüleşirse (veya nefes almada zorluk üzere daha önemli semptomlar ortaya çıkarsa) acil tıbbi yardım almak kıymetli.
Aşı olanlar neden Covid-19’a yakalanıyor?
Covid-19 aşıları hastalığın hastaneye yatış, entübasyon ve ölümlerle ilişkilendirilen en ağır semptomlarını önlemek emeliyle geliştirildi.
Türünden bağımsız olarak tüm Covid-19 aşılarının birinci maksadı birebir: Bağışıklık sistemini bir virüse yahut bakteriye inançlı bir formda maruz bırakmak.
Sağlığımızı etkilemeyen bu birinci temas, bağışıklık hücarelerinin gerçek bir enfeksiyonla müsabakası durumunda bedeni hazırlayabilecek bir reaksiyon üretmesini sağlıyor.
Antikor ve büyük hücre gücü oluşturulmasını sağlayan bağışıklık kazanma süreci son derece karmaşık. Bu nedenle bağışıklık yansısı, virüsün tipine, mutasyona uğrama yeteneğine, aşının geliştirilme formuna, kişinin hastalık geçmişine ve öbür değişkenlere bağlı olarak kıymetli ölçüde değişiklik gösteriyor.
Bu nedenle, enfeksiyonun kendisini önleyebilen, yani hastalığın hücrelerimize girişini bloke edebilen bir bağışıklık geliştirmek çok güç.
Ancak burada çok değerli bir nokta var; aşının enfeksiyonu önleyemediği durumlarda bile, aşının oluşturduğu bağışıklık yansısı ekseriyetle semptomları hafifleterek daha önemli hastalıkları ve vefatı önleyebilir.
Rotavirüs ve grip aşıları buna örnek verilebilir. Covid-19’da gördüğümüz de tam olarak birebir fenomen: Mevcut aşılar yeni hadise dalgalarını durdurmasa da, aşıların birden fazla semptomların ağırlaşmasını önlemek için yeterli çalışır.
Buna ispat olarak 2021’in sonu ile 2022’nin başı ortasında ortaya çıkan Omicron varyantı gösterilebilir. Bu devirde birçok ülkenin hadise sayısında rekor kırdığı fakat hastaneye yatış ve vefat oranlarının pandeminin başka anlarından değerli ölçüde düşük olduğu gözlendi.
ABD Hastalık Denetim ve Tedbire Merkezleri (CDC) tarafından Mart ayında yayımlanan bir araştırma, aşıların bu tesirini inceledi. Bilgiler, üç doz Covid aşısı alan yetişkinlerin, aşı olmayanlara kıyasla hastaneye yatma, teneffüste mekanik yardıma muhtaçlık duyma yahut mevt riskinin yüzde 94 daha düşük olduğunu ortaya koyuyor.
Bu hami tesirin üçüncü bir ispatı, Zoe ve King’s College tarafından yürütülen araştırma.
Araştırmacılar, Covid-19’un nefes darlığı ve yüksek ateş üzere birtakım önemli semptomlarının, pandeminin başlarında şimdi aşıların bulunmadığı devirde çok daha sık görüldüğünü tespit etti.
Hastalığın farklı dalgalarından sonra ve daha da kıymetlisi nüfusun büyük çoğunluğu aşılandıktan sonra, bu cins semptomlar sıralamada düşmeye başladı. Burun akıntısı ve hapşırık üzere hafifi rahatsızlıklar yavaş yavaş en üst sıralara tırmandı.