Dünya Sıhhat Örgütü’nün (DSÖ – WHO) Genel Yöneticisi Tedros Adhanom Ghebreyesus, geçtiğimiz günlerde düzenlediği basın toplantısında, Çin’de artan COVID-19 olay sayıları ve çok yüklenmiş sıhhat hizmetleri raporları nedeniyle tasa duyduklarını söyledi. Açıklama, Çin’deki hastanelerin ve cenaze hizmetlerinin şiddetli COVID hadiselerinin devasa dalgası ile baş edemediğini gösteren şok edici imaj ve görüntülerin akabinde geldi.
DSÖ acil durumlar lideri Michael Ryan ise, BBC’ye “Çin’de, ağır bakım ünitelerindeki olay sayısının nispeten düşük olduğu bildirildi, lakin anlatılanlara nazaran ağır bakım üniteleri doluyor” dedi ve devam etti: “Bunu haftalardır söylüyoruz. Bu son derece bulaşıcı virüsü, sadece halk sıhhati ve toplumsal tedbirlerle büsbütün durdurmak her vakit çok güç olacaktır.”
COVID-19 salgını boyunca, hastalığa karşı Çin kadar sert bir duruş sergileyen çok az ülke vardı. Ülkenin, virüsün yayılmasını mümkün olduğunca bastırmayı ve denetim altına almayı amaçlayan son derece agresif halk sıhhati tedbirlerinden biri olan ve “sıfır COVID” olarak bilinen siyaseti, neredeyse her yerden çok daha uzun müddet devam etti ve siyasete yönelik ülke çapındaki protestoların akabinde sırf birkaç gün evvel fiilen ortadan kaldırıldı.
Çin halkı ortasında reaksiyonla karşılanmasının akabinde terk edilmeye başlanan bu siyaset başarılı üzere görünüyordu: Çin, virüsün birinci bildirildiği ülke olmasına karşın, daima olarak Avrupa’nın birçoklarından ve Kuzey Amerika’dan kıymetli ölçüde daha düşük enfeksiyon oranları bildirmekteydi.
Ancak hükümetin sıfır COVID siyaseti 2022’nin sonlarına yanlışsız terk etmeye başlaması ülke için yeterli olmadı. Kasım ayına gelindiğinde, devlet medyası günlük rekor seviyedeki COVID sayılarını bildirmeye başladı ve olağanda ülkenin sıhhat altyapısına yönelik nadiren yapılan tenkitler ana akım lokal medyada görülmeye başlandı.
Bir çok sıhhat uzmanı, Çin’i sıfır COVID’i çok çabukla terk etmeme konusunda uyarıyor. Yıllarca süren sokağa çıkma kısıtlamaları ve karantinalar, öteki yerlere nazaran hem daha düşük uygulama hem de daha düşük aktiflik gören yerli aşılarla birleştiğinde, sıfır COVID siyaseti sonlandırılırsa nüfusun bir hastalık ve vefat “tsunamisine” karşı savunmasız olacağı konusunda önemli birtakım tasalar var.
Ülkenin siyasetini değiştirme kararının akabinde iki hafta geçerken, Çin dışındaki haberler ve medya bu ihtarları doğruluyor üzere görünüyor. Son derece düşük sayıda COVID-19 enfeksiyonu ve mevti bildiren resmi hesaplara karşın, alandaki denetleyiciler çok farklı bir öykü anlatıyor.
CNN’den Selina Wang dün Çin başşehrinden bir haberde “sorun yalnızca Pekin’de değil. Toplumsal medya, ülke çapındaki krematoryumların ve cenaze meskenlerinin dolup taştığını gösteriyor” dedi. “Ülke genelinde hastanelerin dışında uzun kuyruklar oluşuyor” diye devam eden Wang, virüsten ölen çok insan görüp görmediği sorulan bir hastane çalışanının ona “evet, her gün görüyorum” yanıtını verdiğini söyledi.
