Ölmüş ve bir kehribar yığınıyla kaplanmış olsa da, yeni bir mikro boyutlu yaban arısı tipi bulundu ve hayli enteresan antenleri var. Minik yaban arısı Myanmar’dan gelen bir kehribar modülünün içinde korunmuş olarak keşfedildi ve yaklaşık 100 milyon yıl evvel Kretase devrinin ortasında yaşadığı düşünülüyor.
Araştırmacılar, bu örneğin büsbütün yeni bir cins ve tıbbın üyesi olduğuna karar verdiler ve Yunanca baş (kara) ve yarık (diaphyodus) manasına gelen sözler ve bilim insanı Sarada Krishnan’dan ilham alarak Carradiophyodus saradae olarak isimlendirdiler.
1,3 milimetre boyutundaki bu örnek, artık soyu tükenmiş bir mikro yabanarısı ailesine ilişkin. Lakin, uzunluğunun değerli bir kısmı, antenlerinin ucundaki gizemli, soğan gibisi yapılardan geliyor ve bu, günümüzde öteki hiçbir mikro yabanarısında görülmeyen bir özellik.
Böceği tanımlayan çalışmanın başyazarı George Poinar, yaptığı açıklamada, “Bu tıp anten yapılarına sahip hiçbir fosil yahut mevcut böcek görmedik” dedi. Küçük boyutunun yanı sıra, “15 segmentli anteni, başının ortasındaki derin yarık ve kanat karakterleri onu başka tüm mikro yabanarılarından ayırıyor.”
Araştırmacılar yabanarısının bu tuhaf beden özelliğiyle nasıl uçabildiğinden de tam olarak emin değiller. Poinar, “Antenlere yapışan eşsiz, minyatür bulut gibisi yapılar, bu küçük parazit için muhakkak bir rahatsızlık olmalı” diye bir hipotez öneriyor.
Poinar ve araştırmanın müelliflerinden Fernando Vega, benzeri yapıya sahip öbür böceklerle karşılaştırılamadıkları için bu olağandışı özelliğin hedefine ait sadece varsayımlarda bulunabiliyor.
Poinar, “Bunlar küçük bitki tohumları, bitki salgıları yahut yaban arısının parazitlediği bir konakçının yumurtaları olabilir” diye bir teori sunuyor ve ekliyor: “Aynı kehribar modülüne gömülü bir erkek kabuklu bit bulunduğundan ötürü, mikro yaban arısının kabuklu bit parazitleştirmesi âlâ bir ihtimal.”
Günümüzdeki pek çok mikro yaban arısı parazittir. İsimleri kendilerine tahminen de pek uygun olmayan peri sinekleri, Dünya’nın bilinen en küçük böceklerini içerir ve bunlar yumurtalarını başka böceklerin bedenlerine bırakırlar.
Her ne kadar bu mikro yaban arılarının sahip olduğu tuhaf yapıların rolü şimdi ortaya çıkarılmamış olsa da, Poinar, bu keşfin başlı başına pahalı olduğunu vurguluyor: “Ne olursa olsun, bunları keşfetmek işimizi bu kadar farklı ve kuvvetli kılan şeylerden biri: Soyu tükenmiş organizmalarda baskın, eşsiz özellikler bulmak.”
Araştırma Life mecmuasında yayınlandı.
