ABD’de son 40 yılın en yüksek enflasyonuyla çaba için agresifleşen para siyasetinin ülkeyi resesyona sokacağına ait telaşlar güçleniyor.
Dün açıklanan makroekonomik datalara nazaran ferdî harcamalar yüzde 0,2 artsa da beklentilerin altında kalırken, martta 170 bin düzeylerine inen haftalık işsizlik maaşı müracaatları haziran başından bu yana 230 bin bandında kayıtlara geçiyor.
İşsizlik maaşı müracaatlarının resesyona işaret etmek için şimdi düşük düzeylerde bulunmasına rağmen, son 5 ayın en yükseğinde bulunması dikkati çekiyor.
TAHVİL PİYASALARINDA RESESYON KORKUSU
ABD Merkez Bankası’nın (Fed) para siyasetinde epeyce değer verdiği ferdî tüketim harcamaları ise mayısta yüzde 6,3 artışla beklentilerin çabucak altında gerçekleşmesi ise enflasyonun zayıflayabileceğine ait beklentileri sonlu biçimde desteklese de, tahvil piyasalarında resesyon kaygısıyla alış yüklü seyir güç kazanmaya devam ediyor.
Dün, ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi 8 Haziran’dan bu yana birinci sefer yüzde 3’ün altını test etmesinin akabinde, yeni günde de düşüşünü sürdürerek yüzde 2,97’ye geriledi.
ABD’nin 2, 3, 5 ve 10 yıllık tahvil faizleri yüzde 2,93 ila yüzde 2,97 ortasına sıkışırken, getiri eğrisinin aykırıya dönerek güçlü biçimde resesyonu fiyatlamasından tasa ediliyor.
Öte yandan, Fed’in getiri eğrisinin resesyon fiyatlamasında dikkate alacağını duyurduğu 3 aylık tahvil faizi ile 10 yıllık tahvil faizi ortasındaki makas daralıyor. Buna nazaran iki varlık ortasında mayıs sonunda 180 baz puan olan getiri farkı, yeni gün prestijiyle 130 baz puana geriledi.
Söz konusu gelişmelerle para piyasalarındaki fiyatlamalarda temmuz toplantısında 75 baz puanlık faiz artışı ihtimali yüzde 80’e gerilese de güçlü kalmaya devam ederken, eylül toplantısında yüzde 70 ihtimalle 50 baz puan faiz artırılacağı öngörülüyor.
OPEC PETROL ÜRETİMİNİ ARTTIRMAYA GİTTİ
Brent petrolün varil fiyatı Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı birtakım üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesi, petrol üretimini ağustosta günlük 648 bin varil artırma kararı alması ve global ekonomik aktiviteye ait olumsuz beklentilerle düşüş eğilimini üçüncü güne taşıyarak 108,3 dolara geriledi.
Bu gelişmelerle dün New York borsasında S&P 500 endeksi yüzde 0,88, Nasdaq endeksi yüzde 1,33 ve Dow Jones endeksi yüzde 0,82 kıymet kaybetti. ABD’de endeks vadeli süreç kontratları yeni güne de düşüşle başladı.
İngiltere’de dün açıklanan birinci çeyrek büyüme datalarına nazaran ülke iktisadı beklentiler doğrultusunda yüzde 8,7 büyürken, gözler bugün Avro Bölgesi’nde açıklanacak Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) bilgilerine çevrildi.
Bölgede dün açıklanan başka makroekonomik datalara nazaran, Fransa’da mayısta yüzde 5,2 olan yıllık enflasyon, haziranda yüzde 5,8’e çıkarak Haziran 1991’den bu yana en yüksek düzeye ulaştı.
Almanya’da işsiz sayısı, Ukrayna’dan gelen göçmenlerin iş gücü piyasasına iştiraki nedeniyle haziranda 103 bin artarak 2 milyon 363 bine, mevsimsellikten arındırılmış işsizlik oranı da yüzde 5’ten yüzde 5,3’e yükseldi.
Temmuzdan itibaren para siyasetinde sıkılaştırıcı adımlar atacağını duyuran Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) kelam konusu bilgilerin akabinde 50 baz puanlık faiz artışına gideceği beklentileri güç kaybederken, bugün açıklanacak TÜFE bilgilerinin piyasalarda oynaklığı artırması öngörülüyor.
Ayrıca, dün bölgede Macaristan ve İsveç merkez bankaları siyaset faizini 50’şer baz puan artırarak sırasıyla yüzde 7,75 ve yüzde 0,75’e çıkartırken, şahin siyasetlerin gelecek periyotta de devam edeceği yönlendirmesinde bulundu.
ASYA PİYASALARI SATIŞ YÜKLÜ BİR SEYİR İZLİYOR
Dün bu gelişmelerle, Almanya’da DAX 30 endeksi yüzde 1,69, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 1,96, Fransa’da CAC 40 endeksi yüzde 1,80 ve İtalya’da FTSE MIB 30 endeksi yüzde 2,47 bedel kaybetti. Avrupa’da endeks vadeli süreç kontratları yeni güne de düşüşle başladı.
Asya hisse piyasaları bilhassa Çin’deki olumlu makroekonomik bilgilere rağmen yeni günde satış yüklü bir seyir izliyor.
Çin’de açıklanan makroekonomik datalara nazaran imalat sanayi Satınalma Yöneticileri Endeksi (PMI) son 13 ayın en yüksek düzeyi olan 51,7’ye çıkarak beklentileri geride bırakırken, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını sonrası iktisadın olağanlaşmaya başladığına yönelik öngörüler güçlenmeye devam ediyor.
Buna rağmen bölgede Güney Kore ve Tayvan’da sanayi üretimi ise yavaşladı. Japonya’da açıklanan bilgilere nazaran TÜFE haziranda yüzde 2,3 artışla beklentilerin gerisinde kalırken, ülkede işsizlik yüzde 2,6’ya çıktı. Ülkede sanayi üretimini ölçen bilgilere nazaran ikinci çeyrekte daralma gözlemlenirken, imalat sanayi PMI haziranda 52,7’yle güçlü kalmaya devam etti. Artan yen talebiyle dolar/yen paritesi yüzde 0,6 düşerek 134,9’a geriledi.
Rusya Maliye Bakanı’nın dost ülkelerin para ünitelerine yatırım yapmayı düşündüklerini açıklamasının gerisinde dolar/ruble paritesi yüzde 4,6 azalışla 51,5’e indi.
Bu gelişmelerle kapanışa yakın Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2, Çin’de Şanghay bileşik endeksi yüzde 0,55, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 0,62 ve Güney Kore’de Kospi endeksi yüzde 1,36 kıymet kaybetti.
YURT İÇİNDE SON DURUM
Yurt içinde, dalgalı bir seyir izleyen BIST 100 endeksi, günü yüzde 0,14 artışla 2.405,36 puandan tamamladı.
Analistler, kelam konusu dalgalı seyirde global piyasalardaki satış yüklü seyrin yanında Borsa İstanbul Vadeli Süreç ve Opsiyon Piyasası’nda (VİOP) haziran vadeli BIST 30 endeksine dayalı kontratta vade sonunun gelmesi nedeniyle konum kapatmaların ve taşımaların da tesirli olduğunu aktardı.
Dolar/TL ise dün yüzde 0,3 artışla 16,6987’den kapanmasının akabinde bugün bankalararası piyasanın açılışında 16,7020 düzeyinde süreç görüyor.
Analistler, bugün yurt içi ve yurt dışında imalat sanayi PMI ile Euro Bölgesi’nde TÜFE ve ABD’de inşaat harcamaların takip edileceğini belirterek, teknik açıdan BIST 100 endeksinde 2.380 ve 2.340 düzeylerinin dayanak, 2.450 puanın direnç pozisyonunda olduğunu söyledi.
