Küçük yaşlardan itibaren favori bir renk seçmeye hazırlanırız Lakin büyüdükçe tercihimiz çoklukla değişir Alemdağ Escort Bayan ve bu büyük ölçüde denetimimiz dışındaki tesirlerden kaynaklanır
Pastel boya üreticisi Crayola 1993 yılında Amerikalı çocuklardan en sevdikleri rengi söylemelerini istemişti
Çoğu çocuk mavinin farklı tonlarını seçti
Yedi yıl sonra Alemdağ Escort firma deneyini tekrarladı
Yine mavinin yedi tonu birinci 10’da yer aldı Ayrıyeten mor yeşil ve pembe de vardı
Mavinin baskınlığı ABD’deki Rhode Island Üniversitesi’nde profesör olan ve renklerin pazarlama üzerindeki Escort Alemdağ tesirini inceleyen Lauren Labrecque için sürpriz değil
Öğrencilerine sık sık en sevdikleri rengi soran Labrecque onlar karşılık verdikten sonra lakin kendisi şimdi sonuçları görmeden açıklamasını yapıyor
Yüzde 80’inizin mavi dediğini gösteren bir slayt hazırladım bile
Ve ekseriyetle haklı çıkıyor
Yetişkin olduğumuzda hepimiz maviyi severiz Ve bu bütün kültürlerde bu türlü üzere görünüyor diyor Japonya ise insanların beyazı en sevdikleri üç renk ortasında saydığı birkaç ülkeden biri
ARAŞTIRMALAR NE GÖSTERİYOR
Favori renkler ekseriyetle çocuklukta ortaya çıkar
Herhangi bir çocuğa sevdiği rengi sorduğunuzda birden fazla karşılık vermeye hazırdır
Araştırmalara nazaran bebeklerin renk seçimi geniş ve epey tutarsızdır Yine de daha açık tonlara yöneldikleri görülür
Ancak çocuklar dünyada ne kadar çok vakit geçirirlerse maruz kaldıkları renklere ve onların uyandırdığı çağrışımlara dayanarak makul renklere karşı daha güçlü yakınlık kurmaya başlarlar
Turuncu sarı mor yahut pembe üzere parlak renkleri olumsuz hislerden çok olumlu hislerle ilişkilendirmeleri daha mümkündür
Yaşları 4 ile 11 ortasında değişen 330 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada çocukların hoş bir karakter çizerken en sevdikleri renkleri kullandıkları kötü bir karakter içinse siyah renk kullanma eğiliminde oldukları görülmüştür
Çocukların ergenlik devrine girdiklerinde renk seçimlerinin daha koyu daha kasvetli bir ton aldığı düşünülüyor fakat bunu destekleyecek çok fazla akademik araştırma yok
Bu renk paletleri insanların yaşı ilerledikçe birbirine yaklaşıyor üzere görünüyor Değişik bir formda yetişkinlerin birden fazla mavi rengi tercih ettiklerini söylerken en az sevdikleri renk konusunda da hemfikirler koyu sarımsı kahverengi
NEDEN FAVORİ RENKLERİMİZ VAR
Esas olarak favori renklerimiz var zira favori şeylerimiz var
ABD’deki Wisconsin Madison Üniversitesi’nde psikoloji profesörü olan Karen Schloss tarafından ortaya atılan ekolojik pahalık teorisinin özü bu
Renkler nötr olmaktan uzaktır Bilakis beşerler çoğunlukla öznel kıssalar nedeniyle onlara mana yükler ve böylelikle bir tonu itici yahut cazip bulmak için ferdî nedenler yaratır
Schloss’a nazaran Bu farklı insanların birebir renk için neden farklı tercihlere sahip olduğunu ve muhakkak bir renk tercihlerinin neden vakit içinde değişebileceğini açıklıyor
Deneylerden birinde bir ekranda renkli kareler gösterildi ve gönüllülerden bunları ne kadar beğendiklerini derecelendirmeleri istendi
Daha sonra renkler tekrar gösterildi lakin bu kere kareler yerine objeler vardı
Her imajda dört renk tonundan biri hakimdi Sarı ve mavi yüklü imajlar denetim renkler olarak kullanıldı bunlar zımba yahut tornavida üzere nötr objeleri tasvir ediyordu
Kırmızı ve yeşil fotoğraflar ise kasıtlı olarak çarpıtılmıştı İştirakçilerin yarısına olumlu anıları çağrıştıracak formda Sevgililer Günü’nde verilen güller yahut çilekler üzere kırmızı renkli objeler gösterilirken yeşil imajlar tiksinti uyandıracak biçimde tasarlanmıştı
Diğer yarısına ise bu çağrışımları aksine çeviren imgeler gösterildi yeşil zirveler yahut kivi meyvesine karşı kırmızı renk sıyrık yahut yara üzere
Bu imgelerle birlikte renk tercihinde de bir değişiklik oldu Deneklerin tercihleri olumlu ilişkisi olan renklere yönelmişti
Ancak bunun tesiri uzun sürmedi Sonraki gün test tekrarlandığında deneyde ortaya çıkan değişim ortadan kalkmış iştirakçilerin gerçek dünyada deneyimledikleri renkler ağır basmıştı
Schloss Bu bize dünyayla ilgili tecrübelerimizin onu görme ve yorumlama biçimimizi daima olarak etkilediğini gösteriyor diyor ve ekliyor
Renk tercihlerini o renkle ilgili günlük alışılmış tecrübelerinizin bir özeti olarak düşünün
MAVİNİN ÜSTÜNLÜĞÜ
Mavi renk tercihinin 19 yüzyılda kaydedilen birinci renk çalışmalarından bu yana kesintisiz olarak devam ettiği görülüyor
Bu renkle ilgili tecrübelerimizin birden fazla olumludur deniz ya da berrak gökyüzü üzere Birebir formda Schloss’un çalışması biyolojik atık yahut çürüyen besinlerle ilişkilendirilen çamurlu kahverenginin neden bu kadar tiksindirici olduğuna dair ipucu da sunuyor
ERKEKLER İÇİN MAVİ KIZLAR İÇİN PEMBE Mİ
İsviçre’deki Lozan Üniversitesi’nde renklerin bilişsel ve duygusal çağrışımları üzerine çalışan deneysel psikolog Domicele Jonauskaite küçük çocukların mavi ve pembeyi nasıl gördüklerini gözlemledi
Kız çocuklarının pembe renklere olan sevgisi 5 ya da 6 yaşlarında tepeye ulaşıyor ve ergenlik periyoduna geldiklerinde kayboluyor
Erkek çocuklar ise en az 5 yaşından itibaren pembeden kaçınıyor Bir erkek çocuğunun pembeyi sevmesi asiliktir Yetişkin erkekler ortasında ‘pembe benim favorim’ diyen birini bulmak sıkıntı
Geçmişte birtakım araştırmacılar cinsiyete bağlı bu renk tercihinin evrimsel olduğunu öne sürmüşlerdi Yani avcı toplumlarda toplayıcı olan bayanlar meyvelerle bağlı renkleri tercih ediyorlardı
Bunun büsbütün saçmalık olduğunu söyleyen Jonauskaite Peru Amazon’undaki köyler ve Kongo Cumhuriyeti’nin kuzeyindeki bir küme köylü çiftçi üzere global tesirlerden uzak kültürlerde renk tercihini inceleyen ve hiçbir kızın pembeyi tercih etmediğini gösteren birkaç yeni makaleye atıfta bulunuyor
Bu tercihte bulunmak ya da sevmemek için bir toplumsal kimlik kodlamasına sahip olmanız gerekir diyor
Aslında pembe 1920’lerden evvel erkeksi bir renk olarak kabul ediliyordu lakin 20 yüzyılın ortalarında kızlarla ilişkilendirilmeye başlandı
PEKİ MAVİYİ KİM SEVMEZ
İngiltere’deki Sussex Üniversitesi’nde Renk Kümesi ve Bebek Laboratuvarı’ndan Alice Skelton en küçük çocukların bile renkleri algılayabileceğini ve tercih sırasına koyabileceğini öne sürüyor
Özellikle bebekler ve çocuklarla ilgilenen Skelton erken yaşlardaki renk tercihlerinin ilerleyen yaşlarda nasıl estetik tercihlere dönüştüğünü daha yeterli anlamayı hedefliyor
Bebeklerin doğuştan itibaren renkleri göremediği büyük bir yanılgıdır görebilirler diyor ve gözün gelişiminin eşitsiz olduğunu belirtiyor
Yeşilleri ve kırmızıları algılayan reseptörler doğumda mavileri ve sarıları işleyenlerden daha olgunlaşmış olduğundan bilhassa ağır kırmızılar yeni doğanlarda daha kolay algılanıyor
Dünyada karşılaştığımız objelerin renklerine manalar yüklediğimiz ekolojik paha kuramı küçük çocuklarda bile geçerlidir Çocuklar renklere lakin bir fonksiyonu olduğunda dikkat ederler Bundan bir şey öğrenmedikleri sürece renklere nitekim dikkat etmezler diyor Skelton
İki şişe olduğunu düşünün Biri yeşil oburu pembe Yeşil renkli şişe lezzetli bir sıvı içeriyor pembe renkli olan ise ekşi bir karışım Çocuklar bu renkleri not edecek ve hatırlayacaktır zira ortalarındaki farkı bilmek bilişsel bir ödül sağlar Skelton Olgun bir muzda olduğu üzere renk bir objenin kimi özelliklerine dair faydalı bir ipucudur diyor
Elbette bu olgun muz sarımsı kahverengi olabilir bu renk titiz yetişkinlerin laboratuvar testlerinde kaçınma eğilimi gösterdikleri renktir
Skelton renk tercihi mavi olmayanlara teselli sunuyor Tanınan olmayan tonlara yönelenler çocukluklarıyla ilgili olumlu anıları olan makul bir devrin eseri olabilir popüler koltuk renginin kahverengi olduğu 1970’lerde çocuklukları geçenler kahverengiye yönelebilir
Ancak enteresan bir öteki mümkünlük daha var Birçok insan için görsel ahenk zevk veren hisler ve ekseriyetle müspet çağrışım yaratan mavinin uyandırdığı kolay hisler caziptir
Skelton’a nazaran Bazıları homeostaziyi iç denge sağlamaya çalışırken kimileri da duyum arayışında olabilir tıpkı kimi insanların erkenci kimilerinin gece kuşu olması üzere Görsel sistemlerine ya da estetik tercihlerine meydan okuyan şeyler arayışında olan sanatkarları düşünün
Şüphesiz onlar çocukluğunda mavi boya kalemine uzanmayanlardır