ABD’de Yüksek Mahkeme Escort bayan ülkede 1973’ten bu yana kürtajı yasal hale getiren Roe vs Wade Wade’e karşı Roe kararını iptal etti
Karar Amerika genelindeki milyonlarca bayanın kürtaj olma hakkını etkileyecek
Peki karar ne manaya Bayan escort geliyor ve nasıl bir ortamda alındı
YÜKSEK MAHKEME’NİN KARARI BEKLENİYOR MUYDU
Evet Politio internet sitesinin Şubat ayında sızdırdığı bir görüş taslağında Muhafazakâr Yargıç Samuel Alito 1973’teki kararın en başından bu Escort yana açık bir halde taraflı olduğunu ve iptal edilmesi gerektiğini söylüyordu
Belgede Yüksek Mahkeme’deki yargıçların çoğunluğunun ABD genelinde kürtajı yasallaştıran kararı iptal etmet istediği vurgulanıyordu
Yargıç Alito ayrıyeten Anayasaya uyma ve kürtaj sorununu halkın seçilmiş temsilcilerine bırakma vakti geldi diye yazmıştı
ABD Yüksek Mahkemesi tarihinde daha evvel görülmeyen bu taslak evrak sızıntısının akabinde kürtaj yanlıları büyük şovlar yapmıştı
Diğer dört muhafazakâr yargıcın da Alito ile tıpkı fikirde olduğu belirtiliyor ve bu isimler Clarence Thomas Neil Gorsuch Brett Kavanaugh ve Amy Coney Barrett diye sıralanıyor
Demokrat Parti’nin atadığı öbür üç yargıç Stephen Breyer Sonia Sotomayor and Elena Kagan ise Politico’ya nazaran karşı görüş yazmaya hazırlanıyordu
SAMUEL ALİTO KİMDİR ?
Yargıç Samuel Alito dokuz üyeli Yüksek Mahkeme’ye Cumhuriyetçi liderler tarafından atanan altı yargıçtan biri
Daha evvel New Jersey’de savcılık ve yargıçlık yapan Alito 2005’te periyodun Lideri George W Bush tarafından atanmış ve Ocak 2006’da vazifeye başlamıştı
Alito Yüksek Mahkeme’deki en muhafazakâr yargıçlardan biri olarak tanınıyor
Alito Kasım 2020’deki bir muhafakâr aktiflikte konuşma yapıp eşcinsel evlilikleri eleştirmiş üreme hakları maddelerine saldırmış ve Covid tedbirlerinin söz özgürlüğü ve dine tehdit olduğundan bahsetmişti
Karşıtları da Alito’nun tarafsızlığını sorgulamıştı
Eski Lider Barack Obama 2006’da senatörlük yaparken atanmasına karşı çıktığı Alito için Devamlı bir formda güçsüzlere karşı güçlünün yanında yer alıyor Bir emekçi ve patron ortasında dava varsa ve Yüksek Mahkeme net bir direktif vermedikçe Yargıç Alito daima patrondan yana karar verir demişti
ROE V WADE DAVASI NEDİR
Roe v Wade ABD Yüksek Mahkemesi’nin bayanlara kürtaj hakkı kararı verdiği davanın ismi
Davada Jane Roe diye anılan Norma McCorvey isimli bayan 1969’da üçüncü çocuğuna gebe kaldı
McCorvey memleketi Teksas’ta kürtaj olmak istedi ancak eyalette kürtaj yasaktı Daha sonra eyalete ve başsavcı Henry Wade’e dava açtı
Kararla bayanlara gebeliğin birinci üç ayında mutlak kürtaj hakkı verilmişti
Ancak muhafazakâr eyaletlerdeki yasa koyucular bayanların kürtaja erişimlerini zorlaştıran kanunlar geçirdi
1992’de de Planned Parenthood v Casey davasında Yüksek Mahkeme eyaletlerin gebeliğin 24 haftasından evvel kürtaj olmak isteyen bayanlara gereksiz yük getiremeyeceğine hükmetti
KARARLARA NASIL KARŞI ÇIKILDI
Her iki karara da Mississippi eyaletinde tecavüz ve ensest olayları da dahil 15 haftadan sonra kürtajı yasaklayan kararla karşı tıkıldı
Yasa 2018’de geçti lakin Mississippi’deki tek kürtaj kliniğinin açtığı karşı davalarla yürürlüğe girmedi
Mississippi eyaleti de Roe v Wade kararının ve ABD’de kürtajın anayasal hak olmasının iptal edilmesini istemişti
Muhafazakâr yargıçların çoğunlukta olduğu Yüksek Mahkeme üyeleri ideolojik fay çizgilerine uygun olarak altıya karşı üç oyla kararı aldı ve anayasal kürtaj hakkına uygulamada son verdiler
Kararda Anayasa’nın kürtaj hakkı vermediğini düşünüyoruz ve kürtajı düzenleme hakkının halka ve seçilmiş temsilcilerine verilmesi gerektiğini düşünüyoruz da denildi
Yüksek Mahkeme’nin kararıyla kürtaja federal müdafaa kalkarken muhafazakâr eyaletler kürtaja daha sıkı kurallar koyabilir ya da büyük ihtimalle direkt yasak gelebilir
Amerikan eyaletlerinin yarısının yeni kısıtlamalar ya da yasaklar getirmesi bekleniyor
13 eyalet de Yüksek Mahkeme’nin kararının akabinde otomatikman kürtajı yasaklayacak yasalar getirmişti
EN ÇOK KİMLER ETKİLENECEK
Kürtaja erişimi kısıtlamak bilhassa kürtaj isteme ihtimali daha yüksek olan fakir bayanları etkileyecek
Siyah ve Latin Amerika kökönli bayanların orantısız etkilenmesi öngörülüyor Ülkede kürtaj yaptıranların 61’i etnik azınlıklardan
20’li yaşlardaki bayanlar kürtaj yaptıranların çoğunluğunu oluşturuyor 2019’da kürtaj olan bayanların 57’si bu yaş grubundandı