Antarktika’da yeni yağmış karda birinci defa mikroplastik kesimlere rastlandı. 19 bölgeden kar örnekleri toplayan Yeni Zelanda’daki Canterbury Üniversitesi’nden bilim insanları, her bir örnekte küçük plastik modüllerin bulunduğunu tespit etti.
Mikroplastikler plastik gereçlerin erozyonundan oluşuyorlar ve her biri bir pirinç adedinden bile küçük, hasebiyle da çıplak gözle görülmeleri her vakit mümkün olmuyor.
Bilim insanları bir litre erimiş karda ortalama 29 adet mikroplastik kesim buldular.
13 farklı tip plastik tespit edilirken, en sık görülen alkolsüz içeceklerin şişelerinde ve kıyafetlerde kullanılan polyethylene terephthalate (PET) oldu. Bu plastik tipine örneklerin yüzde 79’unda rastlandı.
NEREDEN GELDİLER?
Araştırmayı yürüten bilim insanlarından Alex Aves, Cryosphere mecmuasına yazdığı makalede, “Bu havadan gelmiş olan mikroplastiklerin en muhtemel kaynağı mahallî bilimsel araştırma merkezleridir” dedi.
“Ancak yaptığımız modelleme, kaynağın 6 bin kilometre kadar uzakta olabileceğini gösteriyor” diye konuştu.
Geçmişte yapılan çalışmalar Antarktika’daki deniz buzullarında ve yüzey suyunda mikroplastik kirlenme tespit etmişti. Lakin birinci kere yeni yağmış karda mikroplastiğe rastlanıyor.
Geçtiğimiz yıl Ulusal Bilim Akademisi Çalışmaları mecmuasında yayımlanan kapsamlı bir araştırmada mikroplastik unsurların dünya genelinde hareket halinde olduğu, toz, rüzgâr ve okyanus akıntılarıyla seyahat ettikleri belirtildi.
2020 yılında bilim insanları Everest Dağı’nın tepesi yakınlarında mikroplastik parçacıklara rastlamışlardı. Bu paracıklar, okyanusların derinliklerinde de görülebiliyorlar.
YENİ KEŞİF NEDEN TASA UYANDIRIYOR?
Bu cins kirlenmenin hem mahallî hem de çok daha kapsamlı tesirleri olabiliyor.
Canterbury Üniversitesi’nden Laura Revell, “Mikroplastiklerin yüzeylerine ağır metal ya da algi üzere ziyanlı unsurlar yapışmış olabilir. Bu biçimde de ziyanlı cinslerin diğer yollarla ulaşamayacakları hassas ve ücra köşelere gitmesini sağlayabilirler” dedi.
Uzmanlar insanların hava, su ve besin yoluyla mikroplastikleri soluduğunu ve sindirdiğini de söylüyor.
Mikroplastiklerin insan sıhhati üzerindeki tesiri üzerine çok sayıda çalışma bulunmuyor.
Ancak Hull York Tıp Fakültesi ve Hull Üniversitesi’nin geçtiğimiz yıl yaptığı bir araştırma, insan bedeninde yüksek oranda mikroplastiğe rastlanmasının hücre vefatları ve alerjik tepkilere yol açabileceğini ortaya koymuştu.
Ayrıca dünya genelinde daima kar altında olan bölgeler ve buzullar süratle erirken, bilim insanları koyu renkli mikroplastiklerin güneş ışığını kendi üzerlerine çekerek ve lokal ısınmayı arttırarak global ısınmayı ve iklim krizini daha da kötüleştireceği ikazında bulunuyorlar.