Anayasa Mahkemesi (AYM), Merkez Bankası (MB) Yasası’na eklenen ve ihtiyat akçelerinin Hazine’ye devredilmesini öngören yasa unsurunun iptal istemini oyçokluğu ile reddeti. Karara muhalif kalan AYM Lideri Zühtü Arslan, düzenlemenin hem MB’nin hem de hükmî şahısların mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama niteliğinde olduğunu vurgulayarak, anayasaya ters olduğunu kaydetti.
17 Temmuz 2019’da yapılan değişiklikle Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Yasası, “ihtiyat akçelerinin genel konsey kararı aranmaksızın Hazine’ye verileceği” halinde düzenlendi. CHP, kelam konusu düzenlemeyi, “birikmiş ihtiyat akçelerinin tamamının Hazine’ye verilmesinde kamu faydası bulunmadığı” gerekçesiyle AYM’ye taşıdı. Başvuruyu görüşen AYM, oyçokluğu ile iptal istemini reddetti. Kararda, hükümetin büyüme ve istihdam siyasetlerini desteklemenin, MB’nin temel misyon ve yetkilerinden olduğuna işaret edilerek, ihtiyat akçelerinin Hazine’ye devredilmesinin bu vazife ile uyumlu olduğu kaydedildi ve “Kuralda, kamu faydasına dayalı yasal bir hedefin bulunduğu anlaşılmaktadır” denildi. Kararda, düzenlemenin bir kereye mahsus olduğu, bu yüzden mülkiyet hakkına getirilen sınırlamanın şahıslara çok bir yük getirmediği savunuldu.
“İRADELERİ DIŞLANDI”
AYM Lideri Arslan’ın da ortasında bulunduğu beş isim ise karara şerh düştü. Arslan, karşı oy münasebetinde, MB’nin hissedarları ortasında Hazine ve kamu bankaları dışında özel hukuk gerçek ve hükmî bireylerinin de bulunduğunu, bu gerçek ve hukuksal şahısların de ihtiyat akçesinin kullanımı üzerinde kelam sahibi olduğunu vurgulayarak, “İptali istenen kanun kararı, Merkez Bankası’nın gerçek ve hükmî şahıslarının mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama mahiyetindedir. Bankanın birikmiş ihtiyat akçesinin, genel heyet kararı aranmaksızın direkt Hazine’ye verilmesini öngören kuralın orantılı bir sınırlama öngördüğünü söylemek zordur. Her şeyden önce genel Heyet kararının aranmaması, heyette kelam hakkı olan özel hukuk gerçek ve hukuksal bireylerin iradelerinin büsbütün dışlanmasına yol açmaktadır. Kuralın Anayasa’nın 35. unsuruna muhalif olduğunu düşündüğümden ret istikametindeki çoğunluk kararına katılmıyorum” tabirlerini kullandı.