Eğer bir akaryakıt istasyonunda deponun doldurulmasını istediyseniz, benzin pompasının kendini ne vakit kapatacağını nasıl bildiğini merak etmiş olabilirsiniz. Bu sorunun yanıtı şaşırtan derecede karmaşık. Pompa koluna ıslandığında kapanmasını söyleyen kolay bir elektronik dedektör bekliyor olabilirsiniz, lakin YouTuber ve bilim irtibatçısı Steve Mold‘un yakın tarihli bir görüntüde açıkladığı üzere durum çok daha farklı.
İtalyan fizikçi Giovanni Venturi tarafından 1797’de keşfedilen Venturi etkisi adı verilen bir olay sayesinde istasyonda akaryakıt yere dökülmüyor.
Venturi tesirinin ardındaki temel fikir, sıvı dar bir alandan geçerken (yukarıdaki boru şemasında görülebilir) sıvının suratının artması ve statik basıncının (yukarıdaki şemada çıkıntı yapan tüpler kullanılarak gösterilmiştir) azalmasıdır.
Bu prensip akaryakıt pompalarında kullanılıyor. Pompa ağzının içinde, çok daha küçük ikinci bir boru görmüş olabilirsiniz. Mold’un açıkladığı üzere bu, üstteki 2 numaralı boru üzere davranarak sisteme bir daralma noktasından giriyor.
Benzin pompasının daralmış kısmındaki basınç atmosfer basıncından daha düşük olduğundan ötürü, hava daha küçük ağız tarafından emiliyor ve sisteme giriyor (otomobilinize akaryakıt pompalanır) ve bu sayede basıncın bir kısmı tahliye edilir.
Bu süreç, yakıt doldurma sürecinizde muhakkak bir noktaya kadar devam ediyor. Bu, daha küçük ağızın deponuzu dolduran akaryakıta dokunduğu vakittir. Akaryakıtın yoğunluğu, daha fazla akaryakıtın aktarılmasını zorlaştırıyor.
İşin makul yanı, borunun, borudaki daralmaya olan kontağın yakınında ikiye ayrılması. Sıvı, ağzın ucundaki küçük boruyu bloke ettiğinde, reaksiyon olarak öteki bölünmüş borunun emiş gücü artar. Bilyeli yataklar ve sapta akıllı bir kol üzere daha fazla ek sistem bulunsa da, bunun temelinde yer alan şey, emme basıncındaki bu artışın bir membranı çekerek ana nozulu kapatmak ve tehlikeli akaryakıt dökülmelerini durdurmak için kullanılabilmesidir.