Muhtemelen pek çoğunuzun ayakkabınızı bağlamak için kullandığı sistem, iplerden biriyle bir ilmek oluşturarak, öbür ipi etrafından döndürmek ve ikinci bir ilmek oluşturmaktır. Fakat, 2017’de Proceedings of the Royal Society A’da yayınlanan bir çalışmanın gösterdiği üzere bu, ayakkabılarınızı bağlamanın en makus yolu olabilir.
Araştırmacılar, makalede, “Yerinde ayakkabı bağı düğümünün yüksek süratli görüntü müşahedesi, başarısızlığın ani ve yıkıcı bir olay olduğunu gösterdi” diye yazıyorlar ve devam ediyorlar: “Gözlemler, düğümün merkezinin darbe kaynaklı deformasyonu, yürüme hareketinin dinamik salınımı ve bağcıkların ve düğümün hür uçları ortasındaki atalet kuvvetleri ortasındaki karmaşık etkileşimin neden olduğu bir bozulmaya işaret ediyor.”
Ekibe nazaran, ayakkabının yere çarpması düğümü gevşetebilirken, bacaklarınızın ürettiği tesir ile düğümün sallanan gevşek uçları düğümü daha da gevşeterek en sonunda bozulmasına yardımcı oluyor.
Ekip, “Ağır çekim görüntü imgeleri ve bir dizi deney kullanılarak gösterildiği üzere, düğümün başarısızlığı saniyeler içinde oluyor” diye ekliyor ve dramatik bir formda “genellikle ikazsız bir halde felaketle sonuçlanıyor” diyor.
Ayrıca takım, ayakkabı bağı materyalini de dahil eden daha fazla çalışmaya gereksinim duyacaklarını söylüyor. Lakin, en alıştığımız düğüm için durum pek güzel görünmüyor. Neyse ki bildiğimiz düğümde çok ufak bir değişiklik yaparak çok daha yeterli bir düğüm elde etmek mümkün.
Ayakkabı nasıl hakikat bağlanır?
Ekip, makalelerini yazmak için daha düzgün bir düğüm olduğunu gösteren, 2005 yılına ilişkin bir TED konuşmasından ilham aldıklarını söylüyor.
Bu TED konuşmasında Terry Moore, “Görünüşe nazaran, bu düğümün güçlü ve zayıf biçimleri var” ve “bize zayıf biçimi öğretildi” diyor.
Moore’un söylediğine nazaran, düğümü attıktan sonra fiyonklar ayakkabınızın uzun kısmına hizalanırsa, zayıf olan düğümü kullandığınız manasına geliyor. Lakin başlangıçtaki ipi öteki istikametten geçirirseniz, fiyonklar ayakkabının eni boyunca hizalanıyor ve düğümün güçlü biçimini elde ediyoruz: “Ve ipleri düğümün altından çekerseniz, yayın ayakkabının enine ekseni boyunca yönlendiğini göreceksiniz. Bu daha güçlü bir düğüm. Daha az sıklıkta çözülecek. Sizi daha az hayal kırıklığına uğratacak ve yalnızca bu da değil, daha uygun görünüyor.”
