Uzman Psikolog Merve Sarsmaz imtihan telaşı ve bu korkuyla başa çıkılması için yapılabilecekler ile ilgili bilgi verdi. Sarsmaz, imtihan telaşının, kişinin gerçek dışı olumsuz kanılarının artmasına neden olan böylelikle bedensel duyumları artırarak dikkat dağıtan, verimli çalışmayı, öğrenmeyi ve öğrenilenlerin tesirli biçimde kullanılmasını zorlaştıran bir uyarılma durumu olduğunu söyledi.
Sınav derdinin ailenin beklentisi, baskı seviyesi, kıyaslama ve eleştirel davranışlardan kaynaklanabileceğini söz eden Sarsmaz, “Sınav derdi kişinin imtihana yüklediği manadan da kaynaklanabilir. Unutulmaması gereken en kıymetli şey, imtihanın sizin ‘kim’ olduğunuzu ölçmediği ve değiştiremeyeceği gerçeğidir. İmtihan tasası yaşayanların, çarpıntı, ateş basması, nefes darlığı, titreme, mide ağrısı üzere fizikî meselelerin yanı sıra; gerçek dışı düşünme, duygulanım dalgalanmalarıyla baş etmekte zorluk ve yetersizlik hissi üzere ruhsal yansımaları olabilir. İmtihan derdi yaşayan öğrencilerin, zihinlerinden geçen dertli ve gerçek dışı fikirlere gerçekçi ve çok istikametli yanıtlar vermesi, yaşadıkları tecrübelerden deliller sunması yani seçeneklerini genişletmesi bu kanılarla baş etmeyi kolaylaştırmaktadır” diye konuştu.
YAPILACAKLARI SIRALADI
Kaygıyı bastırmak yerine, onu kabul edip tanımanın ve imtihan sırasında denetimin kişinin kendisinde olduğunu hatırlatmasının kıymetli olduğunu vurgulayan Sarsmaz, imtihan telaşıyla baş etmek için yapılacakları şu formda sıraladı:
“Tüm rutinleri müdafaaya ve alışkanlıkların dışına çıkmamaya çalışmalı, imtihandan evvel kesinlikle imtihan yeri ziyaret edilmeli, imtihandan iki gün evvel çalışmaya son verilmeli, imtihan öncesi son günler rahat geçirilmelidir. İmtihana giriş dokümanları evvelki günlerden hazırlanmalı, imtihan öncesi bedensel ve zihinsel yorucu aktivitelerden uzaklaşılmalı, imtihan gecesi âlâ uyunmalı ve bunun için uykudan evvel gevşetici uygulamalar yapılmalıdır. İmtihana girecek çocuklarımız imtihan günü kahvaltı rutinini değiştirmemeli, imtihan günü rahat kıyafetler tercih etmeli, imtihan yerine gitmek için yola erken çıkmalı. İmtihan anında telaşın bedensel belirtilerini rahatlatmak için ise yavaş ve derin nefesler almalı, imtihan anında yaşanabilecek dikkat dağınıklığında birkaç saniyelik küçük molalar vererek dikkati tekrar toparlamaya çalışılmalıdır.”
Deneme imtihanlarında kullanılan sistemin dışına çıkılmadan birebir sistem ve soru çözme sisteminin sürdürülmesi gerektiğini belirten Sarsmaz, “Çözülemeyen sorular fazla vakit kaybedilmeden işaretlenerek yeni bir soruya geçilmeli ve vakit kalırsa tekrar o soruya dönülmeli. Vakit kaybı ve kaydırma riskine karşı evvel soru kitapçığı, çabucak akabinde da yanıt kâğıdı işaretlenmeli. Ayrıyeten imtihana gidişi merasim merasimine dönüştürmemek telaşın artmaması için değerli adımlardan bir tanesi olarak sıralanabilir” tabirlerini kullandı.
AİLELERİN YAKLAŞIMI NASIL OLMALI?
Sarsmaz, ailelerin hudutların farkında olarak davranması ve imtihanı yüceltmemesi gerektiğini kaydederek, “Aileler çocuklarıyla olan irtibatı artırıp his ve niyetlerini paylaşabilecekleri uygun ortamı yaratmalılar. Ayrıyeten, çocuklarına karşı empati duymalı ve onları desteklemeliler. Ailelerin, kıyaslama ve tenkitten kaçınmaları, olumlu geri bildirimler vermeleri, şartsız sevgi ortamı oluşturmaları ve beklenti seviyelerini gerçekçi hudutlarda tutmaları gerekmektedir” diye konuştu.